Тұзды қабылдау денсаулыққа қалай әсер етеді?

104

Ұзақ уақыт бойы тұздың шамадан тыс мөлшері адамның сыртқы түріне ешқандай әсер етпейді, бірақ кейінірек пайда болу мүмкіндігі өте жоғарылайды. Ғылыми зерттеулер тұзды тұтынуды азайтуды ұсынады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы күніне ең көп дегенде 2000 мг натрий алуға кеңес береді. Натрийдің бұл мөлшері шамамен бір шай қасықта немесе 5 грамм тұзда болады. Алайда, ересек адамдардың көпшілігі осы стандарттардан кем дегенде екі есе артық пайдаланады.

Натрийдің негізгі көзі – ас тұзы, тұздықтар (әсіресе соя соусы), түрлі кетчуптер немесе дайындалған дәмдеуіштер, өңделген тағамдар.

Тұзды тағаммен көп мөлшерде жеу қан қысымын жоғарылатады және инсульт пен жүрек ауруының қаупін арттырады, әсіресе гипертония яғни тұзға сезімтал адамдарда. Денедегі тұздың көп мөлшері кальцийді ағызып, сүйектің тығыздығының төмендеуіне немесе остеопорозға әкелуі мүмкін. Тұздың көп мөлшері денсаулыққа зиянды ғана емес, өлімге әкелуі де мүмкін. Тұздың жетіспеуі де қауіпті. Негізінен тұзда болатын натрий организмдегі сұйықтық тепе-теңдігін басқарудан басқа, көптеген басқа физикалық қызметтерге де жауап береді. Оның жетіспеушілігі тұзға деген қатты құмарлықты тудырады. Сонымен қатар аурудың белгісі болуы да мүмкін.

Нан немесе жылдам таңғы ас, ірімшік сияқты басқа тағамдарда тұз көп болмайды, бірақ біз оларды көп жейтін болғандықтан, натрийдің мөлшері көп болады.

Тұзға бай бірнеше тағамдар:

ірімшік;
ет өнімдері;
ысталған өнімдер;
фастфуд;
дайын теңіз өнімдері;
жартылай фабрикаттар;
консервілер;
тұздалған қуырылған жаңғақ;
зәйтүн;
қызанақ пастасы;
майонез және басқа тұздықтар;
кейбір көкөніс шырындары.

Сонымен, қазір сіз көп тұзды жеудің сіздің денсаулығыңызға зиянын тигізетінін біліп қана қоймай, пайдалы тамақтану жолын бастау үшін осы пайдалы кеңестерге сүйене аласыз. Тұз тілдегі дәм сезгіштікті ынталандырып, тағамның дәмін жақсартады. Тұзды аз мөлшерде тамақтану арқылы қанықтыру сезімі тезірек пайда болады және шамадан тыс тамақтану қаупі төмендейді. Ұсынылған ақпаратқа сәйкес тұтынушының өзі қанша тұз жеуге болатындығын өзі шешіп, таңдау жасауы керек.

Самат Ахметов,

Жетісу облысы СЭБД басшысының орынбасары.