Иньчуань қаласында Орталық Азия елдерінің жоғары лауазымды үкімет өкілдері бас қосты
25-28 қазан аралығында Қытайдың солтүстік-батысындағы Нинся Хуэй автономиялық ауданының әкімшілік орталығы Иньчуань қаласында 11-ші Қытай-Орталық Азия ынтымақтастық форумы өтті. Шара «Жасыл дамуға жәрдемдесу, ортақ үй салу» ұранымен өтіп, Орталық Азия елдерінің жоғары лауазымды үкімет өкілдерін қосқанда 300-ден астам қатысушыны біріктірді.
Форум барысында делегаттар Қытайдың тұрақты даму саласындағы жетістіктерін жоғары бағалап, Қытайдың алға басуы Орталық Азия үшін жаңа мүмкіндіктер туғызатынын атап өтті. Практикалық ынтымақтастықты тереңдету және серіктестікті кеңейту ниеті айтылды.
Форум аясында Алматы облысының әкімі М.Е.Сұлтанғазиев бастаған Қазақстаннан үлкен делегация келіп, Шэньчжэнь, Чжэнчжоу және Иньчуань қалаларында болды. Апта аясында Қытай провинцияларының және ірі компаниялардың басшыларымен маңызды кездесулер ұйымдастырылып, делегация Қытайдың қала құрылысы мен сәулет саласындағы озық тәжірибесімен танысып, өндіріс орындарын аралады. Бұл күндер бірлескен жобаларды дамыту және елдер арасындағы ынтымақтастықты тереңдету үшін жаңа мүмкіндіктер ашты.
Форум қатысушылары Қытайдың тұрақты даму саласындағы жетістіктерін жоғары бағалап, әріптестікті кеңейтуге ниет білдірді.
Қазақстанның Қытайдағы Елшісі Шахрат Нұрышев Орталық Азия мен Қытай арасындағы өткен жылы 89 миллиард доллардан асқан тауар айналымының өсімін атап өтті. Қазақстанның қосқан үлесі 41 миллиард долларды құрады және ел сауданы кеңейтуді жалғастыруға, сондай-ақ трансшекаралық сауда хабтары мен цифрлық платформаларды дамытуға міндеттеледі. Қазақстан тұщы су тапшылығы мен абаттандыру мәселелерін шешу үшін қытайлық технологияларды тартуға мүдделі.
Қырғызстан Министрлер кабинеті төрағасының орынбасары Эдил Байсалов таза энергетика саласындағы бірлескен күш-жігердің маңыздылығын атап өтті. Ол Қытайдың жасыл технологияларды ілгерілетуде жетекші рөл атқаратынын атап өтіп, қытайлық компанияларды Қырғызстанда жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) саласындағы жобаларды жүзеге асыруға шақырды.
Тәжікстан Премьер-министрінің орынбасары Зиёзода Сулаймон Қытай елінің ең маңызды экономикалық серіктестерінің бірі екенін атап өтті. 2007 жылдан бері Қытайдың Тәжікстан экономикасына салған инвестициясы 4 миллиард АҚШ долларын құрады, елде 700-ден астам қытайлық компания белсенді жұмыс істейді. Оның айтуынша, мұндай жобалар тәжік-қытай достығын нығайтады.
Өзбекстан Олий Мәжілісінің Заң шығару палатасы төрағасының бірінші орынбасары Акмал Саидов көлік, жоғары технологиялар, ауыл шаруашылығы және жасыл энергетика салаларын қамтитын инновациялық ынтымақтастықты қолдайтынын білдірді. Ол Қытайды осы салалардағы басым серіктес деп атады.
Қытайдағы Түрікменстан Елшілігінің кеңесшісі Байрам Клычмамедов форумның сауда, экономика және мәдениет салаларындағы өзара іс-қимылды кеңейту алаңы ретіндегі маңыздылығын атап өтті.
ШЫҰ-ның тату көршілік, достық және ынтымақтастық комитеті Ниншя-Хуэй автономиялық ауданы үкіметімен бірлесіп ұйымдастырған «Қытай-Орталық Азия» форумы өзін аймақ елдерінің әріптестік қарым-қатынасын тереңдету мен тұрақты дамуының маңызды алаңы ретінде көрсетті.
Ғазиза Ұзақ
Иньчуань