Қазақстанда әрбір үшіншісі баланың онлайн-өміріне байланысты отбасында жанжалдарға тап болады

Балалардың онлайн-өміріне байланысты отбасындағы жанжалдар әрбір үшінші ата-анада (33%) кездеседі, деп Қазақстандағы «Касперский зертханасы» сауалнамасы көрсетті. Көбінесе олар баланың интернетте қанша уақыт өткізетіндігіне байланысты (71%).

Гаджеттерді теріс пайдалану мәселесі балалардың жасына қарамастан көптеген отбасылар үшін өзекті. Бұған тап болған ата — аналардың 67% — ы өз отбасындағы үлкен баланың 4-6 жаста, 7-11 жаста, 79% — 12-15 жаста, 68% — 16-18 жаста екенін хабарлады.

Жанжалдың тағы бір жалпы себебі — бала үнемі ойнайды (36%). Сауалнамаға қатысқандар бұл туралы жиі айтатын, олардың үлкен балалары 7-11 жаста (42%). Сондай-ақ, көптеген адамдар бала жай ғана желіде сөйлесетін және онда пайдалы ештеңе жасамайтын жағдайларға шағымданды (26%). Олардың көпшілігі ең ересек баласы 12-15 жаста (33%) ата-аналардың арасында болды. Алайда, бұл екі мәселе де баланың жасына қарамастан барлық отбасыларға қатысты.

Ата-аналар аз айтқан қақтығыстардың басқа да маңызды себептері бар. Мысалы, бала қандай мазмұнды көреді және әлеуметтік желілерде қандай топтарда тұрады (18%), желіде кіммен және қалай байланысады (7%), интернетте қандай ақпарат жариялайды (4%). Дегенмен, бұған да назар аудару керек.

«Ата-аналар әдетте баланың гаджеттермен қанша уақыт өткізетініне алаңдайды. Бірақ интернетте балалар әлдеқайда үлкен қауіп-қатерге тап болуы мүмкін: қатыгез және басқа да жасына сәйкес келмейтін мазмұнды көру, бейтаныс адамдармен хат алмасу, шабуылдаушылар кейінірек қолдана алатын жеке мәліметтермен бөлісу. Сондықтан сіз баланың интернетте қалай уақыт өткізетінін қадағалап отыруыңыз керек: не қарайды, кіммен сөйлеседі, өзі туралы қандай ақпарат жариялайды, әсіресе егер біз өте кішкентай балалар туралы айтатын болсақ. Бұл оларды онлайн қауіптерден қорғауға көмектеседі», — деп түсіндірді Валерий Зубанов, Қазақстан, Орталық Азия және Моңғолиядағы «Касперский Зертханасының» басқарушы директоры.

Желідегі балаларды қорғау үшін «Касперский зертханасы» да ұсынады:

• интернеттегі қауіпсіз мінез-құлық ережелерін балалармен талқылау, алаяқтық және басқа да онлайн қауіптер туралы айту;
• артық тәуекелдер туралы ескерту, яғни желіде өзіңіз туралы деректерді шамадан тыс жариялау;
• интернетте, шынайы өмірдегідей, бейтаныс адамдармен қарым-қатынас жасау қауіпті екенін және кез-келген күдікті хабарламалар туралы ата-аналарға хабарлау қажет екенін түсіндіру;
• балаңызға барлық есептік жазбалар үшін күшті құпия сөздерді орнатуға көмектесіңіз. Комбинацияларда кемінде 12 таңба болуы керек: бас және кіші әріптер, сандар және арнайы таңбалар;
• баланың құрылғысына қорғаныс шешімін орнатыңыз, мысалы, Kaspersky Premium. «Касперский зертханасы» өнімдерінің тиімділігі мен қауіпсіздігі үнемі тәуелсіз сынақтармен расталады;
• Kaspersky Safe Kids сияқты балалардың онлайн әрекеттерін бақылауға мүмкіндік беретін ата-ана бақылауының арнайы бағдарламаларын пайдаланыңыз.

* Сауалнаманы 2024 жылы Қазақстандағы «Касперский Зертханасының» тапсырысы бойынша ОнИн компаниясы жүргізді. Барлығы 1001 адамнан сұхбат алынды.