Қазақстандағы әрбір оныншы ата-ана желідегі балалардың қателіктерінен ақша жоғалтты
«Kaspersky»* сауалнамасына сәйкес, ата-аналардың 38%-ы балалардың қолы жететін қызметтерді пайдаланады. Респонденттердің 11%-ы онлайн — дүкендерге, 10%-ы онлайн — кинотеатрлар мен стримингтің ресурстарға, 9%-ы бұлтты қызметтерге бірлескен қолжетімділікті растады. Бұл жағдайда ақшалай шығындарды болдырмау үшін ата-аналардың бақылауы өте маңызды.
Желідегі балалардың қателіктеріне байланысты қаржылық шығынды респонденттердің оннан бір бөлігі (9%) растады. Негізінен, шығындар туралы сөз болғанда, ата-аналардың көпшілігі (47%) 4000-нан 16000 теңгеге дейін айырылды. 27% 4000 теңгеге дейін жоғалтты. Бұл ретте сұралғандардың 1%-ы ақшалай шығын 400 000 теңгеден асқанын атап өтті. Бұл жағдай балалардың, мысалы, кез-келген жазылымды, қосымшаға кіруді немесе ата-анасынан рұқсат сұрамай-ақ, кездейсоқ ойын арқылы сатып алуды төлей алатындығын көрсетеді. Үлкен шығындар балалардың алаяқтармен кездесуіне немесе фишингтік сайтқа кіруіне байланысты болуы мүмкін, нәтижесінде олар білместен сатып алу жасап қойған болатын.
Сауалнамаға қатысқандардың жартысынан көбі баласына онлайн қауіптер туралы айтып жатқанын, 29% ата-ана бақылауы бағдарламасын орнатқанын, 25% браузер тарихын тексеретінін атап өтті. Негізінен ата-аналар 4 жастан 11 жасқа дейінгі балаларды бақылайды, олар өздері интернетте қанша уақыт өткізетінін, қандай сайттарды немесе бағдарламаларды қолданатынын бақылай алмайды.
«Балаңызға гаджет сыйламас бұрын немесе оған ақылы қызметке қол жеткізбес бұрын, Интернетте сатып алудан бұрын ата-анаңызбен кеңесу керек екенін түсіндіру маңызды. Интернетте жомарт ұсыныстарға берілмеу немесе күдікті сілтемелер бойынша өту, осындай ресурстарға дербес және банктік деректерді енгізуге болмайтынын атап өткен жөн», — деп түсіндірді «Kaspersky»-дің балалар онлайн-қауіпсіздігі жобасының жетекшісі Андрей Сиденко.
«Цифрлық сауаттылық туралы әңгіме баланың ата-анасының ақшасын білместен немесе кездейсоқ жұмсамауы үшін уақтылы жүргізілуі керек. Сондай-ақ, техникалық қорғаныс құралдары туралы ұмытпаған жөн. Мысалы, Kaspersky Safe Kid балаға ата-анасының рұқсатымен ғана кіруге болатын сайттар мен қосымшалардың тізімін жасауға мүмкіндік береді», — дейді «Kaspersky»-дің Қазақстан, Орталық Азия және Моңғолиядағы басқарушы директоры Валерий Зубанов.
* Сауалнаманы OnIn агенттігі «Kaspersky»-дің тапсырысы бойынша 2022 жылғы желтоқсан — 2023 жылғы қаңтар айларында жүргізді. Оған Қазақстаннан 1000-нан астам респондент қатысты. Сауалнама 18 жасқа дейінгі балалардың ата-аналарына өткізілді