Қытай мен Қазақстан ынтымақтастықтың жаңа көкжиектері жағдайында стратегиялық әріптестікті нығайтады

Аспан асты елінің Чэнду қаласында Қытай және Орталық Азия елдерінің сыртқы істер министрлерінің бесінші кездесуі өтті. Бұл Қытай мен Орталық Азия ынтымақтастық механизмін дамытудың маңызды кезеңі болды. Шараға Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түркіменстан және Өзбекстан сыртқы істер министрліктерінің басшылары мен елшілік өкілдері қатысты. Басты назар тату көршілік қарым-қатынасты нығайтуға, Сиань қаласында өткен бірінші саммиттегі бастамаларды жүзеге асыру барысын талқылауға және 2025 жылы Қазақстанда өтетін екінші саммитке дайындыққа аударылды.

Қытай Сыртқы істер министрі Ван И осыдан төрт жыл бұрын құрылған «Қытай-Орталық Азия» тетігі көп қырлы өзара іс-қимыл алаңына айналғанын тілге тиек етті. Оның негізінде өңір халықтарының ғасырлар бойы қалыптасқан достығы мен бірлесе дамуға деген ұмтылысы жатыр. Бірінші саммитте қол жеткізілген уағдаластықтардың жартысынан астамы жүзеге асырылды, оның ішінде негізгі инфрақұрылымдық және экономикалық жобалар бар.

Кездесу барысында көтерілген тақырыптардың негізгі бағыттары мыналар болды:

• Сауда-экономикалық байланыстар мен инвестицияларды тереңдету;
• Жаңа халықаралық дәліздерді қоса алғанда, көлік инфрақұрылымын дамыту;
• Экстремизмге қарсы бірлесіп күресу және аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
• Жаңа ынтымақтастық орталықтарын құруды қоса алғанда, мәдени және білім алмасуды жандандыру.

«Қытай-Орталық Азия» екінші саммитін өткізіп отырған Қазақстанның рөліне ерекше назар аударылады. Қазақстанның Сыртқы істер министрі Мұрзахмет Нұртілеу Орталық Азия елдерінің егемендігі мен тәуелсіздігіне қолдау көрсеткені үшін ризашылығын білдіріп, Қытаймен стратегиялық әріптестіктің маңыздылығын атап өтті. Тараптар Каспий теңізі арқылы өтетін бағыттарды қоса алғанда, трансшекаралық көлік инфрақұрылымын дамытуға және аймақтың экологиялық дамуына жәрдемдесуге келісті.

Қытай мен Орталық Азия елдері ашықтық, өзара тиімді ынтымақтастық және саяси түсіністікті нығайту қағидаттарына адалдықтарын қуаттады. Нақты жобалар мен бастамаларға назар аударуға мүмкіндік беретін ынтымақтастықтың тақырыптық жылын жариялау тәжірибесін енгізу маңызды қадам болды.

Чэндудегі кездесу Қытай-Орта Азия қарым-қатынастарын нығайтудағы маңызды кезең ғана емес, сонымен бірге өзара ілгерілеу мен тұрақтылыққа ұмтылудың айқын көрінісі. Сенімге, құрметке және стратегиялық серіктестікке негізделген ынтымақтастық болашақ жетістіктерге берік негіз жасайды. Қазақстан осы үдерістің негізгі қатысушыларының бірі ретінде инфрақұрылымды дамытуға, өзара инвестиция деңгейін арттыруға және өңірдің тұрақты дамуына үлес қосуға дайын.

Бұл оқиға жаһандық сын-қатерлер мен өзгерістер жағдайында халықаралық байланыстардың маңыздылығын асыра бағалауға болмайтынын көрсетеді. Қытай мен Орталық Азия елдерінің, әсіресе Қазақстанның өзара іс-қимылы одан әрі дамып, халықтар үшін жаңа мүмкіндіктер туғызып, бейбітшілік пен тұрақтылықты нығайтып, өзара тиімді ынтымақтастық пен ортақ мүдде рухында өркендеуге жол ашады.

Ғазиза Ұзақ

Чэнду қаласы

Қазақстан СІМ басшысы Сычуань өлкесінің Партия комитетінің хатшысымен кездесті