Артық жылу — әлемдегі пайдаланылмаған ең ірі қуат көзі

Жаңа деректерге сәйкес, ЕО—ның өзінде артық жылу жылына 2860 тераватт сағатқа жетеді екен, бұл ЕО—ның тұрғын үйлер мен қызмет көрсету ғимараттарындағы жылу мен ыстық суға деген жалпы сұранысына сәйкес келеді.

 Danfoss президенті және бас директоры Ким Фаусингтің айтуынша, ЕО—да «артық жылу түрінде шығарылатын энергияның ірі мөлшерін тиімді пайдалануға бағытталған бастамалар жоқ». Компанияның жаңа техникалық құжатында артық жылуды пайдалану экономиканың өнімділігін арттырады, тұтынушылар мен кәсіпорындарға энергия бағасын төмендетеді және «жасыл» экономикаға көшуді жеделдетеді.

Даниялық Danfoss әулеттік инженерлік компаниясының жаңа техникалық құжатында қуат көзі ретінде пайдаланылмаған артық жылу әлеуеті туралы айтылған. Тек ЕО-да артық жылу жылына 2860 ТВТ/сағ. көрсеткішіне жетеді, бұл ЕО-ның мектептер, ауруханалар, қонақүйлер, мейрамханалар, кеңселер мен сауда орталықтары сияқты тұрғын үйлер мен қызмет көрсету ғимараттарындағы жылу мен ыстық суға деген жалпы сұранысына сәйкес келеді.

Әртүрлі секторлар арасындағы синергияны қамтамасыз ететін және артық жылуды жоюға мүмкіндік беретін технологияларды толық енгізу 2050 жылы іске асырылғаннан кейін жылына 67,4 миллиард еуро үнемдеуге көмектеседі.

Қозғалтқыш жұмыс істегенде одан жылу бөлінеді. Мұны тоңазытқыштың артынан шығатын жылуды байқаған әрбір адам растап бере алады. Бұл супермаркеттерге, дерек өңдеу орталықтарына, зауыттарға, тазарту қондырғыларына, метро станцияларына және коммерциялық ғимараттарға да қатысты. Артық жылуды зауыттарды жылумен және ыстық сумен қамтамасыз ету үшін қайта пайдалануға болады немесе көршілес үйлер мен кәсіпорындар аудандық электр желісі арқылы қайта пайдалануға болады.

Danfoss Орталық Азиядағы сату жөніндегі өңірлік менеджері Дмитрий Трошанов: «Әлем энергетикалық дағдарысқа тап болғандықтан, оны шешу үшін нақты әрекеттер қажет. Орталық Азияда бай табиғи ресурстар орналасқан, бірақ қазіргі заманғы инфрақұрылым мен технологияға инвестициялардың болмауы көптеген қауымдастықты сенімді әрі қолжетімді энергия алуға деген мүмкіндіктен айырып отыр. Осы тұрғыда Danfoss-тың артық жылуды қалпына келтіру туралы ресми құжатында ұсынылған идеялар осы өзекті мәселенің әлеуетті шешімін ұсынады. Өнеркәсіптік процестердің артық жылуын ұстап, қайта пайдалану арқылы Орталық Азия энергия тиімділігін арттырып, парник газының шығарындыларын азайтып, өз азаматтарының энергетикалық қауіпсіздігін арттыра алады. Бұл құжат – тұрақты энергетика саласындағы шешімдерге басымдық беру және неғұрлым тұрақты болашаққа жол ашу үшін өңірдегі барлық мүдделі тарапты іс-қимылға үндеу»

Босқа жұмсалып жатқан бұл энергияны пайдалану экономиканың өнімділігін арттырып, тұтынушылар үшін энергия бағасын төмендетуі мүмкін.

Артық жылуды пайдалану жылу өндіру үшін қажет қазба отындарының едәуір мөлшерін алмастыра алады. Осы пайдалану арқылы артық жылу болашақтың электр желісін тұрақтандыруға және таза энергетикалық жүйеге көшуді жеңілдетуге көмектеседі.

Кейбір елдерде артық жылу тіпті барлық жылу қажеттілігіне тең болуы мүмкін. Нидерландыда артық жылу жылына 156 ТВт/сағ. көрсеткішінде, ал жылу қажеттілігі жылына 152 ТВт/сағ.-қа тең.

Дегенмен, артық жылудың әлеуеті тіпті пайдаланылмай келеді және саяси тұрғыдан елеусіз қалған.

Danfoss президенті әрі бас директоры Ким Фаусингтің айтуынша, жылуды кәдеге жарату — қазіргі энергетикалық дағдарыс жағдайында назардан тыс қалған шара ғана емес, сонымен қатар «жасыл» технологияға көшудің келесі межесі:

«Артық жылу — әлемдегі пайдаланылмаған ең ірі қуат көзі. Дегенмен, бірнеше бастама артық жылу түрінде ысырап болған орасан зор энергияны тиімдірек пайдалануға ықпал етті, бірақ бүгінде біздің шешімдеріміз бар. Бізге барлық секторда артық жылуды пайдалануды жеделдету үшін шұғыл саяси шаралар қажет, осылайша азаматтар мен кәсіпорындар энергияның төмен шығындарынан пайда көре алады және «жасыл» технологияларға көшудегі прогресті жеделдете алады. Халық санының өсуі мен табыстың артуына байланысты алдағы жылдары энергияға да сұраныс күрт артады. «Жасыл теңдеудегі» сұраныс мәселесін шешу және әрбір энергия көзін тиімдірек пайдалану бойынша шұғыл әрекеттерсіз біз жаһандық климаттық мақсаттарға қол жеткізе алмаймыз»

 Артық жылуды қайта пайдалану — энерготиімділіктің нағыз өзі

 «Әлемдегі пайдаланылмаған ең ірі қуат көзі: артық жылу» деп аталатын ресми құжат артық жылу потенциалын тиімді қуат көзі ретінде бағалайды. Халықаралық энергетикалық агенттіктің (ХЭА) мәліметтері бойынша, энергияны тиімдірек пайдалануға жаһандық ұмтылыс қазіргі жағдаймен салыстырғанда 2030 жылға қарай CO2 шығарындыларын жылына қосымша 5 гигатонға азайтуы мүмкін. ХЭА-ның нөлдік сценарийіне сәйкес, осы онжылдықта энергиямен байланысты CO2 шығарындыларын азайтудың үштен бірі энергия тиімділігін арттырумен қамтамасыз етілуі керек.

Энергетикалық қауіпсіздік тұрғысынан бұл энергияны үнемдеу күніне 30 миллион баррель мұнай мен жылына 650 миллиард текше метр табиғи газды пайдаланудан бас тартуға көмектеседі (ЕО 2021 жылы Ресейден импорттаған мөлшерден шамамен төрт есе көп).

Ким Фаусинг: «Артық жылуды қайта пайдалану мүмкіндігі таң-тамаша етеді. Бірақ біз бұл туралы көзқарасымызды өзгертіп, артық жылуды қайта өңдеуге болатын қалдықтар емес, энергетикалық ресурс ретінде қарастыруымыз керек», — деп қосты. Бүгінде артық жылуды қайта пайдалануды тежейтін бірқатар кедергі бар, соның ішінде ақпарат пен реттеудің болмауы. Біз экономикалық ынталандыруды, саяси шараларды енгізіп, артық жылудың барлық әлеуетін барынша пайдалану үшін жергілікті билік, энергия жеткізушілер және қуат көздері арасындағы серіктестікке басымдық беруіміз керек»

Built Environment, Climate Group аға инженері Тоби Морган артық жылуды пайдалану мүмкіншілігі туралы пікірін айтты:

«Жаһандық энергетикалық дағдарыс — энергияны ысырап етуді тоқтатуға үндеу және Danfoss үкіметтер мен корпорацияларды артық жылудың үлкен әлеуетін пайдалануға шақыруда дұрыс қадамға барып отыр. Қазір біз өндіріп жатқан энергияны бұрынғыдан да жақсы пайдалануымыз керек. Біз оның текке кетуіне жол бере алмаймыз. Артық жылуды ұстау және өңдеу сияқты энергия тиімділігін арттыру қазба отынына сұранысты азайту және шоттарды азайту үшін өте маңызды»

«Әлемдегі пайдаланылмаған ең ірі қуат көзі: артық жылу» құжатын мына жерден жүктеп алуға болады.