Қазақстанның қай өңірінде құс етін ең көп өндіреді және тұтынады?
Сарапшылар Қазақстанның қай аймақтарында құс еті көбірек өндірілетінін және тұтынатынын хабарлады.
AITAS холдингінің талдау орталығының мәліметінше, Қазақстанда ағымдағы жылдың қаңтар-ақпан айларында 56,5 мың тонна құс еті өндірілген — бұл 2023 жылдың сол кезеңімен салыстырғанда 8% — ға артық. Өткен жылы алдын ала мәліметтер бойынша 329 мың тонна құс еті өндірілген. Тауық етінің ең көп тұтынылуы Алматы қаласында, ал ең аз тұтынылуы Ұлытау облысында байқалады.
AITAS холдингінің талдау орталығының зерттеуіне сәйкес, 2024 жылдың қаңтар-ақпан айларында Ақмола облысында ең көп құс еті өндірілді — 14,3 мың тонна, оның 13,9 мың тонна тауық еті Макинск құс фабрикасының өніміне тиесілі. Көшбасшылар үштігіне Алматы облысы – 18,5 мың тонна және Шығыс Қазақстан облысы — Өскемен құс фабрикасы өндіретін 10,3 мың тонна құс еті кірді.
Тауық етінің ең көп тұтынылуы Алматыда, Түркістан, Алматы облыстарында, ең азы Ұлытау және Солтүстік Қазақстан облыстарында байқалды. Ең қымбат тауық еті Маңғыстау облысында және Астана мен Алматы қалаларында тіркелген. Тауық етінің ең төменгі бағасы Ақтөбе, Алматы облыстарында және Абай облысында байқалады. Сарапшылардың пікірінше, құс етінің максималды құны минимум құнынан 41% — ға асып түседі.
«2024 жылдың қаңтар және ақпан айларында Қазақстанда еттің көтерме сауда бағасы төмендеу үрдісін көрсетті, оны бірнеше негізгі факторлармен түсіндіруге болады. Негізгі факторлардың бірі-елдегі тауық еті өндірісінің ұлғаюы және жем компоненттерінің бағасының төмендеуі. Бағаларға қосымша қысым Ресей Федерациясынан импорттың өсуі болды, онда бройлер тауықтары етінің бағасы төмендеуі байқалды», — деп атап өтті ақпараттық-талдау бөлімінің маманы Айжан Толықбекова. Бұл ретте еттің көтерме сауда бағасы өнімнің осы түріне импорттық бағаның өсуіне байланысты шамалы өсті.
Көтерме сауда бағасының төмендеуінің жалпы тенденциясына (2023 жылдың басынан бастап) және жыл басында (жаңа жылдық мерекелерден кейін) сұраныстың жыл сайынғы төмендеу тенденциясына қарамастан, бөлшек сауда бағалары қаңтар мен ақпанда шамалы өсуді көрсетті. Сарапшылардың пікірінше, сауда желілері мен бөлшек сауда дүкендері етті көтерме сауда бағасымен сатып ала отырып, түпкілікті тұтынушыларға үстеме бағамен сатуды жалғастыруда.
Қазақстанға құс етін жеткізетін негізгі елдер Ресей – 4,7 мың тоннадан астам, Украина – 9 мың тонна, Беларусь – 224 тонна. Қазақстандық тауық еті экспортталатын негізгі елдер – Ресей мен Қырғызстан. 2024 жылдың қаңтарында Қазақстан 3,7 мың тонна құс етін экспорттады. Сарапшылардың пікірінше, ағымдағы жылдың қаңтар айындағы экспорттық жеткізілімдер былтырғы осы кезеңдегі көрсеткіштен 2,2 есе артық.
AITAS холдингінің талдау орталығы мамандарының болжамы бойынша тауық етіне сұраныстың маусымдық артуына, сыртқы саудадағы өзгерістерге және күтілетін инфляцияға кешенді әсер ету күтілуде.
Саудадағы қиындықтар, соның ішінде Ресейдің АҚШ-тан құс етінің транзитіне ықтимал тыйым салуы және Ресейдегі азық-түлік бағасының күтілетін өсуі импорт шығындарын арттырады және Қазақстандағы бағаларға қосымша қысым жасайды. Қазақстанда 2024-2025 жылдарға инфляцияның болжамды деңгейі өмір сүру құны мен өндірістік шығындардың жалпы өсуі аясында бағаның өсуін болжайды. Жиынтығында бұл факторлар жақын арада қазақстандық нарықта тауық етінің құнын арттыру үшін алғышарттар қалыптастырады.