Кеңсе тауарларына ұқыпты қарау мәдениеті жанданып келеді
Сарапшылардың пікірінше, Қазақстандық бизнес ұқыпты тұтыну мәдениетіне, тәсілдерді оңтайландыруға және ынтымақтастыққа бет алып келеді
Бұрын кең тараған кеңсе тауарларын жаппай сатып алу және шектен тыс пайдалану тәжірибесі артта қалып, кеңседе адал тұтынудың жаңа мәдениетіне жол ашыла бастады. Тренд тек экономикалық факторлармен ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік және экологиялық аспектілермен де анықталады. Шағын және орта бизнесті кеңсеге қажетті тауарлармен қамтамасыз ететін Office Expert интернет-дүкенінің негізін қалаушысы Қайрат Десупов ШОБ секторында әкімшілік шығындар қалай оңтайландырылып жатқаны, тұтыну мәдениеті туралы айтып берді. Шығыс материалдары өзгерді, қазақстандық кеңселер заманауи жағдайда қалай сезінеді екен?!
2022 жыл турбуленттілікпен және қазақстандық бизнес үшін жаңа сынақтармен қатар жүрді. Сонымен қатар, 2022-2023 жж. елдегі баға шамамен 50%-ға қымбаттады. Бірақ дағдарыс оң тенденцияларды да көрсетті. Мысалы, шарикті қаламды тұтыну оңтайлы, таңдау тұрғысынан ойластырылған болды. Себебі, мұндай қарапайым заттың өзі қойма үшін де, кеңсе қызметкерлері үшін де және жоғарғы басшылық үшін де мүлдем басқа функционалдық мақсаттарға ие. Адамдар пандемия кезеңінен кейін және жаһандық дағдарыстарға байланысты құжаттарды басып шығару аз әрі тиімдірек болды.
Office Expert негізін қалаушысы Қайрат Десупов:
«Біз Қазақстанда жалпы импорттық тауарлардың қымбаттауына қарамастан, орташа есепшоттың өспегенін байқаймыз. Адамдар жай ғана ақша үнемдей бастады, тұтынуға ұтымды қарай бастады. Олар қаламды үш есе ұзағырақ пайдалана бастады, өйткені ол жазғандықтан, оны тастаудың қажеті жоқ. Бұл оңды жағдай. Біз бірегей өнімдерді сатпаймыз. Сондықтан OE.kz веб-сайтының философиясы тұтынушыларға кеңседе және сатып алған тауарларын тұтынып қана қоймай, функционалдық уақытын тиімдірек пайдаланған кезде осындай жайлылық пен тәжірибені қамтамасыз ету болып табылады»
Корпоративтік мәдениеттегі сауатты көзқарас кадрлардың тұрақсыздығына, сату көлемінің, оның ішінде онлайн бағыттың өсуіне алып келетіні дәлелденді. Айтпақшы, құрылғаннан бері он жылдан астам уақыт бойы Office Expert компаниясының сату құрылымы тек онлайн сатылымдарға бағытталған. Компанияның шағын және орта бизнес секторындағы 35 мың клиентінің барлығы бірдей офис қоржынындағы танымал қағаздан басқа, OE.kz сайтында бір күні тегін жеткізіліммен 9 өнім санатына тапсырыс беруге болатынын шынымен де біле бермейді. Қағаз өнімдері, кеңсе тауарлары — 40%, 22% — кеңселерді тазалау және тәртіп пен гигиенаны сақтауға арналған тұрмыстық тауарлар, 20% — кеңсе асханасы, қонақжайлық атрибуттары, шай ішуге арналған барлық заттар, сондай-ақ сыйлықтар, кеңселер үшін жиһаз және жабдықтар ретінде 12 мыңнан астам атаудан тұратын тауарлар жинақталған.
Бір қызығы, кеңсе қызметкерлері OE.kz сайтында негізгі сатып алуды адамдар соңғы уақытта күнделікті өмірде үйреніп қалған ұялы телефондарды пайдаланбай, жұмыс үстелінен жасайды. Осы маусымда кәсіпкерлер, HR және CFO, бизнес жетекшілері, кеңсе менеджерлері презентация өнімдеріне (флипчарттар, бейдждер, проекторлар мен экрандар), мұрағаттау жүйелеріне, сондай-ақ басып шығару және түптеу машиналарына арналған шығын материалдарына ерекше назар аударады. Қазақстанда да, Қырғызстанда да климаттық жабдықтарға, яғни желдеткіштерге, кондиционерлерге және жылытқыштарға көктемнің ортасынан жаздың соңына дейін сұраныс жоғары.
Интернеттегі сатулар мен сатып алулар бірқатар артықшылықтарға ие. Осыған байланысты электронды коммерция саласындағы компаниялар ауқымының кеңеюіне байланысты келесі екі жылда бұл нарық 30% жетуі мүмкін, ол оңай бағаланады және даму мүмкіндігі бар.
«Біз жыл сайын 7%-ға өсеміз, бұл біз қызмет көрсететін клиенттердің барынша тиімділікке ұмтылатынын көрсетеді. Демек, электронды коммерцияның нарықтағы үлесі міндетті түрде артады. Пайдаланушы тәжірибесі әлдеқайда жақсарды және ол жыл сайын жақсарады. Біздің сегменттегі электрондық коммерцияның үлесі 3-5% құрайды, сондықтан бәрі алда деген сенім бар. Біздің OE.kz сайтында ШОБ үшін кез келген өнімнің бір тармағына тапсырыс бергенде де жеткізу тегін болатыны да маңызды», — деп атап өтті Office Expert кеңселердің барлық түрлеріне арналған интернет-дүкен басшысы.
Қазіргі уақытта «Office Expert» интернет-дүкенінің қызметтеріне республикалық және оңтүстік астаналарда тарату қоймалары бар. Астана, Қарағанды және Алматы қалаларында жұмыс жасайды. OE.kz сарапшыларының пікірінше, Қарағанды мен Астананы мысалға ала отырып, әр қалада қоймадан гөрі жылдам логистиканың болуы тиімдірек. Көптеген қалалардағы қысқартылған матрицадан гөрі бір қалада толық сыйымдылығы бар өте жақсы қойманың болғаны жақсы. Өкінішке орай, Қазақстанда қала аралық логистика өте баяу. Мәселен, Астанадан Павлодарға жүк жеткізу үшін кемінде үш күн қажет. Ал тауарды үш күн күту – ұзақ уақыт. Сондықтан өңірлердегі бизнестің өсуін шектейтін фактор логистика болып табылады. Бұл тұтынушылардың сенімі мен сатылымының өсуіне әкелетін басты қажеттілік болады.
Логистиканың маңыздылығын біздің елде Орталық Азия нарығындағы қалған күшті электронды коммерция компаниялары да осы бағытта жұмыс істеп жатқаны дәлелдейді. Мұнда осы саладағы ең мықты ойыншылардың өзара байланыс мәдениеті, сондай-ақ ШОБ субъектілеріне жоғары сапалы банктік өнімдер мен қызметтерге қол жеткізуді қамтамасыз ететін қызметтер B2B секторында жеке тұлғалар үшін де қол жетімділік деңгейінде, бұқаралық ақпарат құралдарының, ең ірі электрондық коммерция компанияларының ынтымақтастығы қызметтер мен тауарларды ұсынатын республикалық және шетелдік компаниялар арқасында ғана өседі.