Efes Kazakhstan 2024 жылдың алғашқы жарты жылдығында қандай нәтижелерге қол жеткізді?
Бүкіл әлем тамыздың бірінші жұмасында, яғни биыл 2 тамызда достарымен сыра үстінде әңгімелесу, сыра өнеркәсібінің қызметкерлерін құттықтау және әлемді біріктіру мақсатында Халықаралық сыра күнін атап өтеді. Бүкіл әлемді сыра туының астына біріктіру мақсатында атап өтілетін бұл мереке осылайша барлық халықтың басын қосады.
Соңғы уақытқа дейін сыра осыдан 5 мың жыл бұрын Мысырда ашылып, сол жерден басқа аймақтарға тараған деп есептелді.
Дегенмен, соңғы археологиялық олжалар бойынша сыра кем дегенде 12-13 мың жыл бұрын пайда болған. Археологияның дамуы ұсынатын мүмкіндіктер сыраның адамзаттың ең көне сусыны екенін және Анадолы арпаның отаны және сыраның өндірілген және дамыған жері болғанын көрсетеді.
Арпа (Hodeum vulgare) — әлемдегі ең көне дәнді дақылдардың бірі. Өсімдік ДНҚ-сын зерттейтін мамандар егін жинау, өсіру және оны ауылшаруашылық экономикасының бір түріне айналдырудың алғашқы әрекеті 10 500 жыл бұрын оңтүстік-батыс Азияда, соның ішінде Анадолыда болғанын көрсетеді. Эйнкорн бидайы Гёбекли Тепе және Невали Чори сияқты аймақта қолға үйретілді, ал арпа сәл кейінірек Иорданиядан Сирияға және одан әрі солтүстік Анадолыға тарады.
Анадолыда тостағандардың ашылуы және кең таралуы б.з.б. 7000 ж. e. адамдардың ашытылған сусындар мен тағамға деген қарым-қатынасының түбегейлі өзгеруін белгіледі. Көп ұзамай неолит қауымдары да ыстыққа төзімді тостағандар жасай бастады.
Ұзақ уақыт бойы алғашқы сыра ішетін қауымдастықтар жабайы арпаны, арпадан бұрын қолға үйретілген бидай сырасын немесе екеуінің қоспасын ішкен. Жанартаулық Кападокиядағы Ашыклы Хёюк және Кониядағы Чаталхёюк сияқты Анадолыдағы алғашқы отырықшы қауымдардың арпа өсіруі және кеңінен қолдануы Анадолы сырасының тарихындағы маңызды оқиға болып табылады.
2013 жылы Ыстамбұл университетінің тарихқа дейінгі факультетінде «Адам-ғарыш, қауымдық қатынастар және тарихқа дейінгі қоныстану» тақырыбындағы диссертациясы үшін археология ғылымдарының докторы атағын алған Гүнеш Дуру 2019 жылы археология кафедрасының доценті атанды.
Efes Kazakhstan: Қазақстандағы сыра қайнату өнеркәсібінің көшбасшысы
Efes Kazakhstan сусын секторындағы алғашқы және ірі инвесторлардың бірі, Қазақстанда ең ірі сыра компаниясы және 47,1% үлесімен нарықтың абсолютті көшбасшысы. Қазіргі уақытта бұл жылына 245 миллион литр сыра өндіретін және барлығы 1000-ға жуық қызметкерді қамтитын екі зауыты бар жалғыз ірі сыра қайнату зауыты.
Соңғы 25 жылда (1998-2023 жж.) компания экономикаға 335,7 миллион доллар инвестиция құйып, 260 миллиард теңгеге жуық салық пен басқа да міндетті төлемдерді төлеген.
Efes Kazakhstan ең ірі үш сыра брендінің екеуіне (әлсіз сыра сегментінде көшбасшысы және 2024 жылдың алғашқы алты айында өз үлесін 2,8%-ға арттырған «Кружка Свежего» және «Белый Медведь» брендтері), сондай-ақ «Карагандинское» брендіне ие. Осы брендтің 65 жылдық мерейтойына орай өткен жылы қарағандылық «Эфес Қазақстан» сыра зауытында жергілікті тұрғындар мен Қарағанды қонақтарының сүйікті бас қосу орнына айналған фирмалық құйма сыра дүкені ашылды.
Тұрақты даму және әлеуметтік жобалар
2008 жылдан бастап озық үнемді өндіріс технологияларын енгізу арқылы компания қоршаған ортаға тигізетін әсерін айтарлықтай төмендетті. Сыраның бір литріне су тұтыну екі есеге дерлік – 7,23-тен 3,23 литрге дейін қысқарды. Энергияны тұтыну да сыраның гектолитріне 53,76-дан 34,14 киловаттқа дейін немесе 65%-ға дерлік айтарлықтай төмендеді.
2012 жылдан бастап «Эфес Қазақстан» «Сұңқар» жыртқыш құстар тәлімбағымен бірлесе отырып, еліміздің ұлттық нышаны – бүркіттің популяциясын қалпына келтіруге бағытталған «Өз үлесіңді қос» атты әлеуметтік жобаны жүзеге асыруда. Өкінішке қарай, Қызыл кітапқа енгізілген жыртқыш құстар жойылу алдында тұр. Осы жұмыстардың нәтижесінде Алматы облысында бүркіттердің саны 4 есеге артты! Жобаны одан әрі дамыту үшін Экология және табиғи ресурстар министрлігімен жобаны кеңейту туралы меморандумға қол қойылды.
Биыл суретшілер мен шығармашылық сала мамандарын белсенді түрде қолдайтын Efes Art Space компаниясының арт-платформасы жақында ғана ұлттық мәртебеге ие болған Қастеев мұражайының филиалына көшті. Бұл көп функционалды өнер алаңы 30 жылдан астам бүкіл әлемде мәдениет пен өнерді қолдап келе жатқан Anadolu Efes тобының тұрақты әлеуметтік даму стратегиясының бөлігі ретінде жасалған. 2022 жылдан бері Efes Kazakhstan Art&Creative Solutions қоғамдық қорымен бірлесіп 20-дан астам көрме ұйымдастырды. 2024 жылы олар Қазақстанда да, одан тыс жерлерде де кеңейе бастады және қазан айында Ыстамбұлда қазақстандық суретшілердің ірі халықаралық көрмесін өткізу жоспарлануда. Жобаның мақсаты – көркем идеяларды қолдау және Қазақстанның мәдени мұрасын сақтау.
Спортты қолдау және инновация
Anadolu Efes компаниясының бір бөлігі ретінде Efes Kazakhstan елдегі негізгі спорт түрлерін дамытуды да қолдайды. 2024 жылы компания баскетболдан Қазақстан чемпионатына титулдық демеушілік жасау туралы меморандумға қол қойып, Баскетбол лигасының бас демеушісі атанып, осы спорт түріне қолдау көрсетті.
Үздіксіз даму және инновациялар стратегиясының бөлігі ретінде Efes Қазақстан ішкі кәсіпкерлікті қолдауға арналған EFES KZ Intrapreneurship Hub бағдарламасына бастамашы болды және экономиканың ауыл шаруашылығы, коммерциялық және әлеуметтік секторларында жұмыс істейтін стартап-жобаларға 50 000 доллардан астам инвестиция салды.
Халықты әлеуметтік қолдау және көмек көрсету
Компания халықтың әлеуметтік осал топтарына тұрақты түрде қолдау көрсетіп, әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға көмектеседі. Оның көптеген әлеуметтік жобаларының ішінде Астана, Алматы және Қарағанды қалаларындағы Аналар үйіне көмек көрсетуді атап өткен жөн. Басты мақсат – жас аналарға болашақта өзін-өзі қамтамасыз ету үшін сұранысқа ие мамандықтарды игеруге көмектесу. Сондай-ақ, Қарағанды қаласында ашық сауда нүктелерін ұйымдастыру; Алматы облысы Қарасай ауданында аялдама кешендерін орнату; Алматы қаласындағы дәмханалар мен мейрамханаларда «Эфес байсалды көлік жүргізушісі» тегін қызметін көрсету; Қарағанды қаласындағы аутизммен ауыратын балалардың ата-аналары қауымдастығының жалғыз демеушісі ретінде ұзақ мерзімді қатысу; және «Белый Медведь» бренді мен «Табиғат» эко-қоры қолдау көрсететін #BMgoGREEN жобасы, оның мақсаты, атап айтқанда, Қазақстандағы ормандарды қалпына келтіру және кеңейту жобалары бар.
2024 жылы Қазақстанның батысы мен солтүстігіндегі су тасқыны кезінде, әрине, біздің компания осы қиын-қыстау кезеңде бей-жай қалмай, апаттан зардап шеккендерге көмек көрсету үшін ұлттық күш-жігерді біріктіруге шешім қабылдады. Біз Алматыдағы Еріктілердің Төтенше жағдайлар штабына сол кезде өте маңызды болған жиналған заттарды тасымалдау қызметін көрсету арқылы қолдау көрсеттік. Соның нәтижесінде Атырау, Орал, Ақтөбе, Қостанай қалаларына 150 тонна түрлі қажетті тауарлар жеткізілді. Сонымен қатар, жергілікті әкімшілікпен келісе отырып, қажетті тауарларды жергілікті жерден, Атырау қаласынан сатып алдық. Біз сондай-ақ апат аяқталғаннан кейін зардап шеккен аймақтардағы қызметкерлеріміз бен серіктестерімізге маңызды қаржылық көмек көрсеттік.
Сатылым көшбасшысының жаңалықтары
«Кружка свежего» – ел тұрғындарының жүрегі мен сенімін жаулап алған аты аңызға айналған қазақстандық бренд. Өз атына адал бола отырып, «Кружка Свежего» қазақстандықтардың бірінші таңдауы болып қала отырып, дамитын нағыз инноваторға айналды. Осы жылы «Кружка свежего» сапалы музыка, дәмді тағам және цифрлық кеңістік сияқты тұтынушыларға қатысты тақырыптарға назар аудару үшін коммуникациялық платформаларын жаңартты. Біздің сыраның жаңа дизайны балғындықтың дәстүрлі құндылықтарына адал болып қала отырып, брендтің заманауи көзқарасын көрсетеді.
Жаңа коммуникациялық платформаларды ерекше атап өту үшін бренд басты жүлдемен, яғни әлемдегі ең прогрессивті қала Берлинде аты аңызға айналған Lollapalooza музыка фестиваліне жолдамамен ұлттық бастаманы қолға алды. Бұл біздің отандастарымызға ең жаңа әсер алу мүмкіндігін берді. «Кружка свежего» қазақстандықтарды жаңа ұсыныстармен және мүмкіндіктермен қуанта отырып, сүйікті бренді болып қалуға тырысады.
Efes Kazakhstan бас директоры Эртан Курт:
«Біз өз жетістіктерімізбен мақтанамыз. Компанияның тұрақтылық, өнер, спорт және қоғамдық қызмет саласындағы бастамалары әлеуметтік прогресс пен экологиялық жауапкершілікке деген адалдығымызды көрсетеді. Біздің үлесіміз барлығына жақсы болашақ құруға көмектесетініне сенімдіміз»