Сақтандыру компаниялары неліктен жаңа кеңселерін ашып жатыр? 

Халыққа қызмет көрсету орталықтары қазақстандықтардың цифрлық қаржылық қызметтерге тез бейімделуіне көмектесетін болады.

Қазақстанда жеке және мемлекеттік қызметтерді цифрландыру белсенді дамып келеді. Осы процестің хедлайнерлерінің қатарындағы сақтандыру компаниялары қалайша қарапайым кеңселерден бас тартып қана қоймай, өз кеңселік желілерін қарқынды дамытуда?

 «Freedom Finance Insurance» СҚ» АҚ басқарма төрағасы Азамат Керімбаевтың айтуынша, 2019 жылы өз қызметін бастағаннан бері компания сақтандыру агенттерінен бас тартып, сақтандырудың бөлшек түрлері бойынша қызмет көрсетудің онлайн форматына толығымен көшті. 2022 жылы Freedom Insurance DTP.kz жобасын іске қосу арқылы цифрлық сақтандыруға түбегейлі көшті. «Бүгінде біздің компания барлық дерлік төлемдерді тек онлайн форматында жүзеге асырады. Клиенттерге сайттағы жеке кабинеті немесе DTP.kz порталы арқылы қызмет көрсетіледі. Сондай-ақ, 2024 жылдың басынан бастап біз Еуропротокол механизмін іске қостық, ол арқылы нәтижесінде қазірдің өзінде 100-ден астам сақтандыру жағдайы реттелді. Осы механизмнің арқасында біздің портал арқылы Freedom Insurance клиенттерінің ғана емес, барлық басқа сақтандыру компанияларының сақтандыру талаптары да реттеледі. Оның үстіне басқа компаниялардың үлесі басым», — деп атап өтті сақтандырушы. Сақтандыру өнімдерін рәсімдеудің цифрлық әдісінің арқасында Қазақстанда міндетті сақтандыруды қамту 2023 жылдың қыркүйегіне қарай 75%-дан 95%-ға дейін өсті.

Осыған қарамастан, соңғы жылдары қазақстандықтар интернеттегі алаяқтық фактілерінің көбеюіне байланысты қаржылық цифрлық қызметтерді пайдаланудан сақтанып отыр. Қазақстан Республикасы ІІМ мәліметінше, соңғы жеті жылда Қазақстанда онлайн-алаяқтық фактілері 10 еседен астам өскен. 2023 жылдың тоғыз айында 15 мыңнан астам интернет-алаяқтық фактісі тіркеліп, нәтижесінде 13 мыңнан астам азамат 11,3 миллиард теңге шығынға ұшырады. 2024 жылдың екі айында мұндай 3645 жағдай тіркелген. Былтырғы жылдың ақпан айымен салыстырғанда өсім 8,3%-ды құрады. Сақтандырушының ойынша, онлайн қаржылық қызметтерге сенімсіздіктің себебі – азаматтардың ресми онлайн-өтініштердің артықшылықтары туралы білмеуінде, сондай-ақ қазақстандықтардың қаржылық сауаттылығының төмендігінде.

Сондықтан компания Freedom Insurance қызмет көрсету орталықтарын облыс орталықтары мен еліміздің ірі қалаларында ашуға шешім қабылдады. Сарапшы атап көрсеткендей, онлайн-кеңістікте алаяқтық схемалардың өсуімен қоса, өңірлердегі клиенттер цифрлық қызметтерге күмәнмен қарайды, өйткені олардың арасында жасы үлкен адамдар басым. Мысалы, жасы үлкен азаматтар гаджеттерді бірте-бірте игеріп, әртүрлі онлайн-қосымшаларды белсенді пайдаланғанымен, олар деректерді дерекқорда  емес, әлі де алынбалы тасымалдағышта сақтайды. Яғни бұл компанияның халыққа қызмет көрсету орталықтарындағы жалпы жұмысын өзгертуге бағытталған. Олар тұтынушыларға ресми цифрлық қаржылық қосымшалардың ыңғайлылығы мен артықшылықтарын түсіндіріп,  оларды сенімді түрде пайдалану үшін кеңес беретін болады. Бұл ретте орталықтар тек сату және тұтынушыларға кеңес берумен ғана айналысады, ал басқа операциялар онлайн режимінде жүзеге асырылады. Жыл соңына дейін орталықтардың саны 20-ға жетеді, деді сарапшы.

Бұл шешім Swiss RE сақтандыру зерттеу институтының зерттеу нәтижелеріне байланысты болды. Олар сақтандыру саласын толық цифрландыру жолында екі кедергі – алаяқтық санының артуы және әр дәуір өкілдерінің цифрлық қаржылық қызметтерді әртүрлі қабылдауы болып тұрғанын хабарлайды.

Азамат Керімбаевтың айтуынша, сақтандыру саласын цифрландыру, жалпы алғанда, банк секторын цифрландырудан артта қалып отыр. Ranking.kz хабарлауынша, 2023 жылдың бірінші жарты жылдығының қорытындысы бойынша Қазақстанда онлайн-банкинг қызметін белсенді пайдаланушылар саны 22 миллионнан асты. Бұл деректер сақтандыру компанияларының деректерінен айтарлықтай ерекшеленеді. Мысалы, 2019 жылы сатып алынған АЖС (азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру) полистерінің саны 4,8 миллион болды, оның тек 60 мыңға жуығы онлайн режимінде сатып алынды.

Бұл жағдайды офлайн-орталықтар жүйесін дамытудың арқасында өзгертуге болады. Олар клиенттерді оқытуға және оларды онлайн қызметтерді пайдалануға бейімдеуге мүмкіндік береді. Осылайша, аймақтарда филиалдарын аша отырып, Freedom Finance Insurance онлайн қызметтердің артықшылықтарын клиенттермен жеке өзара әрекеттесу мүмкіндігімен біріктіруге ұмтылады. Бұл нарықты қамтуды кеңейтуге, сондай-ақ цифрлық сақтандыру өнімдеріне деген сенімді арттыруға, соның ішінде халықтың қаржылық сауаттылығын дамытуға көмектеседі. Орталықтар корпоративтік сақтандыру клиенттеріне қызмет көрсетуді де жетілдіретін болады. «оны цифрландыру қиын, өйткені әрбір корпоративтік клиенттің жеке өтініші бар, — дейді Азамат Керімбаев, — ірі шығындарды өтеу процесі ұзақ әрі үнемі цифрландыруға жата бермейді». Корпоративтік сақтандырудың қалған процестері онлайн режимінде – андеррайтингті цифрландыру, сондай-ақ мемлекеттік жүйелермен интеграциялау арқылы құрылады.

Айта кету керек, Freedom Insurance аймақтық орындары басқа сақтандыру компанияларының филиалдарынан ерекшелігі — олар тек сату және кеңес берумен айналысады. Олар сақтандыру төлемдерін жүргізбейді, өйткені бұл процесс онлайн режимінде жүзеге асады, яғни сомалар клиенттің банк картасына жіберіледі. Клиент компанияның негізгі сайтында сақтандыруға өтініш беріп, төлем ала алады және бағдарламалар туралы мәліметтерді біле алады.

«Иә, онлайн қызметтер 2023 жылы АЖС (азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру) полистерін онлайн сату үлесінің 2019 жылғы 3%-дан 25%-ға дейін өсуіне әсер етті. Бірақ цифрлық жүйеге толығымен көшу уақытты қажет етеді. Клиенттерді цифрлық қызметтерді пайдалануға бейімдеу маңызды, өйткені бұл олар үшін әлдеқайда ыңғайлы –  ақшаны, уақыт пен күш-жігерді үнемдейді. Цифрлық сақтандыру дамыған сайын кеңселер азаюы мүмкін, бірақ қазір бұған аса қажеттілік туындап отыр», — деп қорытындылады Freedom Finance Insurance басшысы.